Book Reviews
Swarm Organisation
​
In nature, groups of more than fifty members behave like self- organizing swarms while smaller groups are being hierarchically led by alpha-leaders. Human organizations, however, are being designed to have control over far more than fifty – sometimes even thousands of people – assuming that small-group leadership principles are also applicable to large groups.
​
Increasingly however, hierarchically designed large organisations are loosing control, especially when the environment is changing fast such as in the case of technological developments.
​
In SWARM organisation, Evert Bleijenberg provides a convincing alternative for hierarchies to get control: the swarm organisation. Swarms are fully self-motivating, self-organising, self-learning and self-correcting. The author describes nature’s properties of swarming and applies these properties to human organizations. ‘Swarm Organisation’ provides a very practical alternative for hierarchy as the main driver of control, it includes a clear methodology to capture the wisdom of the crowd, and it offers a very powerful tool: the Swarm Scan.
In this book, scientifically proven insights are being made practical for managers. A must-read.
​
Prof. dr. Bob de Wit,
Professor of strategic leadership at Nyenrode Business University
Evert,
Mijn commentaar op LinkedIn kwam wellicht wat betweterig over. Dat was niet de bedoeling. Ik dacht laat ik daarom een wat uitgebreidere reactie geven op je boek. Ik heb het gelijk en in één ruk uitgelezen. Dat geeft al aan dat je iets heel interessants hebt.
Hoewel ik van mening ben dat het klimaat veel te veel gebruikt wordt als breekijzer om ‘noodzakelijke’ veranderingen door te drukken die m.i. kant noch wal raken, deel ik wel jouw analyse dat de ontwikkelingen zich in zo’n razend tempo opvolgend dat tegen de tijd dat het bestuur er zich een mening over heeft gevormd, het issue al niet meer actueel is.
De wereld verkeert in een enorme chaos die met de dag erger wordt. De manier waarop wij problemen benaderen (symptomatisch) leidt er toe dat we samen met de oplossing twee nieuwe problemen er gratis bij krijgen. Zoals je terecht opmerkt groeien de problemen daardoor exponentieel.
Jouw analyse dat dat te maken heeft met de hiërarchische organisaties wereld wijd gaf mij een geweldig inzicht:
Hiërarchische organisaties staan de noodzakelijke evolutie van de menselijke soort in de weg. Of anders gezegd zijn een regelrechte bedreiging voor onze overlevingskansen.
Het risico van dit soort doemscenario’s is dat ze de mens alleen maar nog verder in het korte termijn denken duwt. Bij urgente zaken moet je - is mij ooit geleerd, juist vertragen.
Eerlijk gezegd heb ik wat betreft het redden van de menssoort de hoop eigenlijk al opgegeven, althans voor het overgrote deel ervan. Volgens mij moeten we daar ook geen energie meer in steken, maar juist ons concentreren op een haalbaar en duurzaam alternatief.
In deze overgangsfase waar we in zitten, zal het oude kost wat kost proberen te overleven en daarin veel slachtoffers maken. Het veranderen van het oude is daarom totaal verspilde energie.
Ik vond je analyse heel scherp van toepassing op regeringen en overheden, ngo’s etc, de grootste organisaties wereldwijd. Ik kom uit een politiek geëngageerd nest en heb al vroeg geconcludeerd dat we van de politiek niet veel van hoeven te verwachten.
Voor mij waren dit wel de belangrijkste take-aways.
Wat betreft SWARMS daar had ik al kennis mee gemaakt. Ik noemde gelijk al Holacracy en was wel wat verbaasd dat je daar nog geen kennis van had genomen. BOL.com werkt ermee bijvoorbeeld, maar ook ZAPPOS. Een zeer praktische invulling van het SWARM-principe zo durf ik wel te stellen. Niet toevallig dat het hier in Nederland behoorlijk aanslaat omdat onze cultuur wat platter en decentraler is. Maar het is ontwikkeld door een Amerikaan. Holocracy is inderdaad ook de titel van het boek, geschreven door de bedenker. Een must read zo denk ik.
Je beschrijvingen van je werkzame leven in grote organisaties bevestigde dat wat ik eigenlijk altijd heb geweten: grote organisaties zoals we ze altijd gekend hebben (hiërarchisch dus) zijn gedoemd te mislukken. Het is natuurlijk wat je mislukken noemt. De CEO’s en managers denken daar waarschijnlijk anders over. Ik vind het ongelofelijk dat je het zolang hebt kunnen volhouden. Ik heb me er altijd heel ongemakkelijk bij gevoeld.
Enfin, zo maar wat gedachten die ik met je wilde delen naar aanleiding van je boek. Je hebt me weten te inspireren. Dank daarvoor.
​
Maarten Bennis
Founder SMPL International
“It’s all about behaviour”
Als je gelooft in een burning platform voor veranderen – wat naar mijn idee vaak praktijk is – dan helpt het apocalyptische beeld in het eerste deel van ‘ Swarm organisation | The vital next step in organisation development’. Het vormt de opmaat naar een pleidooi voor organisaties die gebaseerd zijn op ‘swarm behaviour’, gelijk dieren die in zwermen leven. Een aansprekende metafoor die mij doet denken aan het naschrift in ‘Het effect van vertrouwen’ (1997) van Larry Reynolds (zie tekst foto).
Interessant hoe Evert Bleijenberg MBA vanuit 4 vormen van organisatie falen:
- struggle to set new (strategic) goals
- struggle to organise
- struggle to reach goals
- results not in line with expectations
toewerkt naar swarm organisations als dé oplossing. Op een heldere wijze zet hij uiteen hoe gedrag (adaptiveness, resourcefullness & relatibility) er in dat soort organisaties uit ziet.
Vanuit de contingentiebenadering geloof ik – Bleijenberg noemt ze ook – in variaties van organiseren. Congruent gedrag is naast dit situationeel organiseren naar mijn idee het meest wezenlijk.
Wanneer je optimistisch mensbeeld hebt en vertrouwen in wat ‘moderne organisaties’ worden genoemd, is dit een lezenswaardig boek.
Goede leestip
​
Jan Kamstra
HX Professional bij Rabobank Groep
​
​
Swarm Organisation
23 juni 2020 | Carla Verwijs
​
Soms zijn er termen die ineens overal opduiken. Voor mij was dat ‘swarming’ in verschillende varianten. Wat is dat eigenlijk en wat is het verschil met bijvoorbeeld zelfsturende teams? De titel van Swarm Organisation. The vital next step in organisation development van Evert Bleijenberg maakte me nieuwsgierig.
​
Deze eeuw kent vele uitdagingen en de traditionele modellen bieden geen oplossing. Daar gaat Bleijenberg in het eerste deel van het boek op in. Door vele veranderingen moeten organisaties zich aanpassen en Bleijenberg merkte dat niet elke organisatie dat goed afgaat. Dit uit zich in vier symptomen: de organisatie worstelt om nieuwe (strategische) doelen te stellen, de organisatie worstelt om de activiteiten te organiseren, de organisatie worstelt om de doelen te behalen, en ten slotte de resultaten komen niet overeen met de verwachtingen.
Bleijenberg heeft deze observaties uit zijn eigen managementpraktijk gehaald en zullen herkenbaar zijn voor velen. Het concept ‘Swarm organisation’ is zijn antwoord op de worsteling die hij ziet. Het boek is in het Engels geschreven en een eigen uitgave.
In deel 2 lezen we meer over de ‘swarming organisation’. De inspiratie voor dit model kwam tijdens het duiken. Onder water observeerde Bleijenberg een zwerm vissen en toen vielen de puzzelstukjes op hun plaats. Hoe functioneert zo’n zwerm? Swarms hebben een grote verbondenheid, zijn zelfgemotiveerd, zelfstartend en zelflerend. Alleen de mens probeert een grote groep personen als hiërarchie te organiseren, concludeert Bleijenberg. Geen wonder dat het niet werkt! Is het mogelijk om de kenmerken van een zwerm te combineren met menselijke kenmerken? De uitkomst is een ‘swarm organisation’ die uit drie containers en 12 elementen bestaat.
​
De eerste container is de adaptive culture capacity, oftewel het vermogen van een persoon of organisatie om zich aan te passen aan de normen, waarden en geloofssysteem van hun omgeving. De onderdelen daarvan zijn: reflectie op de eigen cultuur, spiegelen en bij elkaar passen, zelforganisatie, en zelfmotivatie.
​
De tweede container is connective capacity. Dit geeft aan in welke mate mensen of organisaties in staat zijn zinvolle en waardevolle relaties te creëren. De elementen hier zijn: delen van informatie en kennis, overvloedige verbinding, empathische focus, ondersteunende feedback.
Tenslotte is innovatieve capacity nodig. Dit is het vermogen van een individu of organisatie om mogelijkheden die anderen misten, te zien en te benutten en de status quo te veranderen. De elementen die daaronder vallen zijn: waardepropositie, rollen-gebaseerd ontwerp, generalisme en specialisme, ideeën en roadmap.
​
In ‘Swarm organisation’ zijn geen voorbeelden van dergelijke organisaties beschreven. Wel is er een online ‘Swarm Scan’ waarmee organisaties kunnen meten hoe ze scoren op de verschillende bovengenoemde onderdelen. Evert Blijenberg beschrijft alle essentiële elementen voor een ‘Swarm organisation’. Ik kijk uit naar de voorbeelden waar het functioneren van een bestaande organisatie die volgens dit model werkt, wordt beschreven. Een volgend boek, wellicht?
​
managementconsultant met een specialisatie in kennismanagement.